De flexibele schil is een veelgebruikt middel binnen de financiële sector en de overheid. Begrijpelijk, want een sterke, gezonde, flexibele schil vormt de basis voor innovatie en groei. Bij strategische projecten of complexe uitdagingen, zoals digitale transformaties, juridische vraagstukken of IT-projecten, zijn tijdelijke specialisten vaak de sleutel tot succes. Zij brengen de juiste expertise mee en bieden flexibiliteit zonder de lasten van langdurige contracten. Onderzoek van PwC toont bovendien aan dat teams met goed begeleide externe professionals tot 15% productiever zijn.
Helaas staat deze flexibiliteit onder druk, terwijl onze wispelturige economie deze juist hard nodig heeft. Mits deze op de juiste manier worden georganiseerd.
Overspannen flexmarkt
We zien de laatste jaren dat de flexmarkt is overspannen is geraakt. Door de arbeidsmarktkrapte en de grote vraag naar talent kiezen veel mensen in loondienst voor zzp of een flexconstructie. Flexibele werktijden, hoger loon, meer afwisseling en vrijheid maken dit aantrekkelijk. Inmiddels bestaat 40% van de werkende bevolking uit flexwerkers, waarvan 11% zzp’er is.
Door deze grote afhankelijkheid van flexibele krachten zien we veel problemen ontstaan. Hoogbetaalde zzp’ers en detacheringsconstructies met ontransparante marges vergroten de ongelijkheid tussen vaste en externe krachten. Dit leidt tot hogere projectkosten, verhoogde loondruk bij de vaste bezetting en minder ruimte voor vaste aanstellingen. De tijdelijke aard van flexibele contracten ondermijnt bovendien continuïteit, samenwerking en kennisoverdracht.
We zien daarnaast veel schijnconstructies, waarbij mensen met een verkapt arbeidsverband werken in dezelfde functies als voorheen, maar met meer vrijheden en hogere beloningen. Ook dit versterkt de onrust en ongelijkheid in de markt.
Daarbij heeft volgens het CBS 83,9% van de zzp’ers in 2022 geen arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten, wat neerkomt op 9,2% van de werkende bevolking. Dit drukt enorm op het sociale vangnet, wat weer opgevangen moet worden door de mensen in loondienst. Ook kunnen onverzekerde zzp’ers bij ziekte of inkomensverlies niet terugvallen op het vangnet, wat hun eigen risico’s vergroot.
Daarbovenop wordt de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) vanaf 2024 actief gehandhaafd. Hoewel deze wet schijnzelfstandigheid wil voorkomen, veroorzaakt dit nog meer onrust en worden bedrijven huiverig om zzp’ers in te huren vanwege juridische risico’s. Dit belemmert het gebruik van de flexibele schil, dwingt bedrijven om hoge marges te betalen aan recruitment partijen en duwt zoekend professionals richting arbeidsconstructies waarvan ze zich niet beseffen dat deze ook niet compliant zijn. Dit brengt met terugwerkende kracht risico’s met zich mee.
Naar transparantie en eerlijkheid
Ik geloof in een eerlijke en transparante flexmarkt. Dat is nu absoluut niet het geval. De flexbranche heeft daardoor een slecht imago. Het probleem ligt wat mij betreft niet per definitie bij de bemiddelaars of bij de professionals, maar bij de organisatie van de flexibele schil. Ik denk dat de oplossing voor de overspannen flexmarkt begint met het doorbreken van ontransparante marges, schijnconstructies en eenzijdige contracten.
Er is een heel ecosysteem ontstaan van bemiddelaars die zoekende professionals plaatsen bij bedrijven die bereid zijn veel te hoge marges te betalen. Dit drijft prijzen op en laat professionals met minder beloning achter dan zij verdienen. Met eerlijke marges kunnen we projectkosten verlagen, loondruk verminderen en de markt in balans brengen.
Om daarnaast die balans te bewaken moeten zzp’ers worden ingezet waarvoor zij in essentie bedoeld zijn: hun specialisme. Schijnconstructies en verkapte dienstverbanden moeten plaatsmaken voor tijdelijke specialisten op de juiste plek. Zo kunnen complexe projecten draaien zonder de kernactiviteiten van vaste medewerkers te verstoren.
Daarbij zijn rigide arbeidsvoorwaarden niet nodig. Flexibiliteit in arbeidsvoorwaarden zorgt juist voor binding van talent. Vrijheid en transparantie in contracten zijn volgens mij cruciaal om een gezond werkbestand te behouden.
Maatwerkgeverschap; geen traditioneel model.
Bij Loyal Interim geloven we niet in traditionele detacheringsmodellen. We zijn al jaren voorvechters van meer transparantie in de detacheringsmarkt, door professionals een eerlijk deel van de omzet te geven en onze marges inzichtelijk te maken. Een gezonde flexmarkt bestaat volgens ons uit ondernemende zzp’ers, transparante bemiddelaars en eerlijke beloning.
Het zzp-vraagstuk heeft ons begin dit jaar aan het denken gezet. Ons oorspronkelijke model biedt op zichzelf geen oplossing voor de problematiek die ons aankomend jaar staat te wachten. Daarom hebben we het afgelopen jaar Maatwerkgeverschap™ ontwikkeld.
Dit model biedt een compliant overstap voor zzp’ers naar een detacheringsverband. Loyal Interim fungeert daarbij als juridisch werkgever, waardoor risico’s voor opdrachtgevers en zzp’ers in een schijnconstructie worden geminimaliseerd. Met een juridisch stappenplan kunnen wij het arbeidsverleden in veel gevallen afhechten, waardoor opdrachtgever en zzp’er geen risico meer lopen op claims. Professionals kunnen overstappen naar een eerlijk dienstverband, volgens geldende wet- en regelgeving.
Wat ons met name opviel tijdens deze ontwikkeling, is dat juist de flexibiliteit en vrijheid voor veel zzp’ers belangrijk is. Daarom zijn wij de eerste werkgever op maat (Lees: Maatwerkgeverschap™), waarbij de professional zelf arbeidsvoorwaarden kan samenstellen. Wil de professional auto, ov of fiets? Vakantiedagen of meer loon? Events bijwonen of liever een opleiding? Wel of niet betrokken zijn bij het bedrijf? De professional kiest zelf. Wij dragen daarnaast de risico’s bij vakantie, ziekte en verzuim.
Het succes van de flexibele schil
Kortom: een gezonde, goed georganiseerde flexibele schil is onmisbaar voor een veerkrachtige arbeidsmarkt. Ik geloof dat we daar met meer transparantie, maatwerkoplossingen en compliant contractvormen een heel sterke basis voor vormen. Zo maken we de flexibele schil niet een noodzakelijk goed, maar een kans voor innovatie en groei van de economie.